18 Yaşını Dolduran Çocuğun Velayeti: Hukuki Durum ve Ebeveynlerin Hakları
Türk hukuk sisteminde velayet hakkı ve reşit olma yaşı konuları, ebeveynler ve çocuklar için büyük önem taşımaktadır. Özellikle boşanma süreçlerinde veya çocuğun 18 yaşına gelmesiyle birlikte, velayet konusunda birtakım değişiklikler meydana gelmektedir. Bu yazımızda, 18 yaşını dolduran çocuğun velayeti konusunu detaylıca ele alacak ve siz değerli okuyucularımızın kafasındaki soruları yanıtlayacağız.
18 Yaşında Sonra Velayet Düşer Mi?
Türk Medeni Kanunu’nun 335. maddesine göre, çocuklar ergin oluncaya kadar anne ve babanın velayeti altındadır. Erginlik ise genellikle 18 yaşının doldurulmasıyla kazanılır. Bu nedenle, çocuk 18 yaşını doldurduğunda velayet kendiliğinden sona erer. Artık reşit olan birey, kendi kararlarını alma hakkına sahiptir ve yasal olarak ebeveynlerinin iznine ihtiyaç duymaz.
Kanun, 18 yaşın doldurulmasıyla birlikte velayet ilişkisinin sona erdiğini net bir şekilde belirtmiştir. Ancak burada önemli bir nokta, çocuğun reşit olmasıyla velayetin sona ermesi, ebeveynlerin çocuklarına karşı olan sevgi ve ilgi sorumluluklarının da sona erdiği anlamına gelmez. Sadece yasal olarak çocuk üzerindeki hakları sona erer.
18 Yaşını Doldurmak Ne Demek ve Hesaplama
18 yaşını doldurmak, kişinin doğduğu günün yıldönümünün 18. kez gerçekleşmesi anlamına gelir. Örneğin, 10 Mayıs 2007 tarihinde doğan bir kişi, 10 Mayıs 2025 tarihinde 18 yaşını doldurmuş olur ve reşit sayılır.
Hukukta yaş hesabı, doğum günü ve saati itibariyle yapılmaktadır. Yani kişi, doğduğu gün ve saatte 18 yaşını tamamlamış olur. Bu, Türk Medeni Kanunu’nun 11. maddesinde açıkça belirtilmiştir.
Reşit olma yaşı hesaplama konusunda bazı istisnai durumlar da bulunmaktadır:
- Evlenme: 17 yaşını doldurmuş bir kişi, mahkeme kararıyla evlenirse reşit sayılır.
- Mahkeme kararı: 15 yaşını doldurmuş bir kişi, kendi talebi ve veli rızasıyla mahkeme kararıyla ergin kılınabilir.
Anlaşmalı Boşanmada Çocuğun Velayeti Kime Verilir?
Anlaşmalı boşanma durumunda, eşler velayet konusunda kendi aralarında anlaşabilirler. Bu anlaşma, çocuğun üstün yararına uygun olmalı ve hâkim tarafından onaylanmalıdır. Eğer anlaşma çocuğun yararına değilse, hâkim velayeti re’sen düzenleyebilir.
Anlaşmalı boşanma çocuğun velayeti konusunda dikkat edilmesi gereken husus, her iki ebeveynin de çocuğun bakımı, eğitimi ve sağlığı konusunda sorumluluk almaya istekli ve uygun olmasıdır. Hakim, anlaşmayı onaylamadan önce bu hususları değerlendirir.
Babanın Velayeti Alması: Şartlar ve Koşullar
Geleneksel olarak velayet genellikle anneye verilse de, Türk hukuk sisteminde babanın velayeti alması da mümkündür. Boşanmada çocuğun babaya verilmesi için şu koşullar değerlendirilir:
- Babanın ekonomik durumu
- Çocuğun bakımını sağlayabilme yeteneği
- Çocukla olan duygusal bağı
- Annenin çocuğun bakımı için uygun olmaması
- Çocuğun yaşı ve tercihleri (belirli bir yaştan sonra)
Sabıkalı Babaya Velayet Verilir Mi?
Sabıkalı babaya velayet verilip verilmeyeceği, suçun niteliğine ve çocuğun üstün yararına bağlıdır. Özellikle şiddet, çocuk istismarı veya uyuşturucu suçları gibi durumlar, velayetin verilmemesine neden olabilir. Ancak her durum kendi özelinde değerlendirilir.
Mahkemeler, velayeti belirlerken çocuğun güvenliği ve sağlıklı gelişimini her zaman ön planda tutar. Bu nedenle, babanın sabıka kaydı doğrudan bir engel oluşturmasa da, suçun niteliği ve çocuk üzerindeki olası etkileri dikkate alınır.
18 Yaşını Doldurmaya İlişkin Sık Sorulan Sorular
Ne Zaman Reşit Olunur?
Türkiye’de genel kural olarak 18 yaşının doldurulmasıyla reşit olunur. Ancak yukarıda belirtildiği gibi, evlilik veya mahkeme kararı ile daha erken erginlik kazanılabilir.
Reşit Miyim Hesapla?
Reşit olup olmadığınızı hesaplamak için, doğum tarihinizden itibaren tam 18 yıl geçip geçmediğine bakmanız yeterlidir. Örneğin, 15 Haziran 2007 doğumluysanız, 15 Haziran 2025 tarihinde reşit olursunuz.
18 Yaşını Tamamlamış Olmak Ne Demek?
18 yaşını tamamlamış olmak, tam olarak 18 yıllık bir yaşam süresini doldurmuş olmak anlamına gelir. Bu durumda kişi, yasalar önünde ergin sayılır ve kendi hukuki işlemlerini yapabilir.
18 Yaşıma Girmeme Ne Kadar Kaldı Hesaplama?
18 yaşınıza girmek için ne kadar kaldığını hesaplamak için, doğum tarihinizden 18 yıl sonrasını belirleyin ve bugünkü tarihten çıkarın. Bu, size kalan gün sayısını verecektir.
Sonuç
18 yaşını dolduran çocuğun velayeti konusu, Türk hukuk sisteminde net bir şekilde düzenlenmiştir. Çocuk 18 yaşını doldurduğunda velayet kendiliğinden sona erer ve kişi kendi kararlarını alabilen, hukuki işlemlerini yapabilen bir birey haline gelir.
Boşanma durumlarında velayet konusu ise, her zaman çocuğun üstün yararı gözetilerek belirlenir. Anlaşmalı boşanmalarda ebeveynlerin anlaşması esastır, ancak bu anlaşma çocuğun yararına olmalıdır.
Her velayet davası kendine özgü koşullar içerir ve mahkemeler bu koşulları detaylıca değerlendirerek en uygun kararı vermeye çalışır. Eğer velayet konusunda hukuki bir sorunla karşılaşıyorsanız, mutlaka bir aile hukuku avukatına danışmanızı öneririz.
